“หุ้นสามัญ” เป็นหนึ่งในสินทรัพย์ทางการเงินที่นักลงทุนหลายคนเลือกให้เป็นจุดเริ่มต้นในการสะสมความมั่งคั่งให้กับตนเอง ผู้ลงทุนในหุ้นสามัญจะได้ผลประโยชน์จากการลงทุนในหุ้นสามัญในรูปของเงินปันผลและกำไรจากส่วนต่างราคาหุ้นที่ปรับเพิ่มขึ้น อย่างไรก็ดี ผลตอบแทนจากการลงทุนในหุ้นนั้นไม่มีความแน่นอนเช่นเดียวกับการฝากเงินประจำหรือเงินฝากออมทรัพย์ในธนาคารพาณิชย์ หรือการลงทุนในพันธบัตรรัฐบาลที่นักลงทุนจะได้ผลตอบแทนในแต่ละงวดในจำนวนเงินที่สามารถคาดการณ์ได้ เนื่องจากผลตอบแทนจากการลงทุนในหุ้นนั้นขึ้นอยู่กับผลการดำเนินงานของบริษัทที่จะเพิ่มขึ้นหรือลดลงนั้นขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆมากมาย เช่น สภาพเศรษฐกิจ ความสามารถในการแข่งขันของบริษัท ฯลฯ กล่าวคือการลงทุนในหุ้นสามัญนั้นนักลงทุนจะต้องเผชิญกับ “ความเสี่ยง” อย่างมิอาจหลีกเลี่ยงได้

 “ความเสี่ยง” เป็นสิ่งที่นักลงทุนทุกรายล้วนต้องการจะหลีกเลี่ยง เนื่องจากความเสี่ยงที่มากขึ้นล้วนทำให้นักลงทุนไม่สามารถนอนหลับได้อย่างเต็มอิ่มเมื่อต้องคอยพะวงถึงหุ้นที่อยู่ในพอร์ตของตนทุกค่ำคืน นอกจากนี้ นัก-ลงทุนหลายคนคงเคยได้ยินวลีสุดคลาสสิคตั้งแต่อดีตจนปัจจุบันอย่าง “High Risk, High Return” ที่คอยชี้แนะนักลงทุนว่าต้องยอมลงทุนสินทรัพย์ที่เสี่ยงขึ้น เมื่อคาดหวังผลตอบแทนจากการลงทุนที่มากขึ้น ดังนั้นจะดีกว่ามั้ยถ้านักลงทุนสามารถวัด “อัตราผลตอบแทน” อันไม่แน่นอนจากการลงทุนในหุ้นสามัญ และวัด “ความเสี่ยง” จากการลงทุนของพวกเขาได้ด้วย 

ปัญหาทั้งสองข้างต้นได้รับการแก้ไขให้กับเหล่านักลงทุนครั้งแรกในปี ค.ศ. 1952 โดย Harry Markowitz ขณะที่เขากำลังศึกษาปริญญาเอกทางเศรษฐศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยชิคาโก เขาได้ตีพิมพ์บทความเรื่อง “Portfolio Selection” ในวารสาร Journal of Finance ซึ่งเป็นงานศึกษาที่มองว่าอัตราผลตอบแทนจากการลงทุนในหุ้นนั้นสามารถคาดการณ์ได้ ผ่านการคำนวณหาค่าเฉลี่ยของอัตราผลตอบแทนของหุ้นตัวนั้นในอดีต รวมทั้งหากการกระจายตัวของอัตราผลตอบแทนมีลักษณะเส้นกราฟระฆังคว่ำ หรือการแจกแจงแบบปกติ (Normal Distribution) นักลงทุนจะสามารถวัดความเสี่ยงของการลงทุนในหุ้นตัวนั้นๆได้ผ่านการคำนวณส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ของอัตราผลตอบแทนได้นั้นเอง 

ดังนั้น อัตราผลตอบแทนและความเสี่ยงนั้นเป็นสิ่งที่สามารถจับต้องได้มากยิ่งขึ้นและมีการวัดอย่างชัดเจนภายหลังการตีพิมพ์งานศึกษาข้างต้น เพราะ Markowitz แสดงให้นักลงทุนเห็นว่า นักลงทุนสามารถนำหุ้นสามัญตั้งแต่ 2 ตัวขึ้นไปมาประกอบเป็นกลุ่มหลักทรัพย์ (Portfolio) (หรือก็คือแบบจำลองกลุ่มหลักทรัพย์) แล้วสร้างกลยุทธ์ที่นักลงทุนสามารถลงทุนให้อัตราผลตอบแทนคาดการณ์ [1]  ที่ค่อนข้างสูงภายใต้ความเสี่ยงที่ต่ำลงได้ แต่ส่วนที่นักลงทุนควรพิจารณาเพิ่มเติมคือในกรณีของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (SET) คือการดำรงอยู่หุ้นสามัญจำนวนมากทั้งที่มีความเสี่ยงสูง ทั้งหุ้นสามัญที่มีการเคลื่อนไหวของราคาในทิศทางเดียวกันและต่างกัน 

คำถามถัดมาที่นักลงทุนหลายรายสงสัยคือ “แล้วเราจะแบ่งเงินลงทุนให้เหมาะสมอย่างไรล่ะ?” เพราะการแบ่งเงินลงทุนสามารถแบ่งเงินได้หลากหลายรูปแบบเกินกว่านักลงทุนจะนึกถึง หากนักลงทุนคำนวณอัตราผลตอบแทนคาดการณ์และความเสี่ยงของพอร์ต ณ ส่วนผสมที่ต่างกันมาแสดงบนกราฟที่มีแกนตั้งเป็นอัตราผลตอบแทนคาดการณ์ และแกนนอนเป็นความเสี่ยงของกลุ่มหลักทรัพย์ ผลลัพธ์ที่ได้จะมีลักษณะเป็นเส้นรูปวงรีที่ดูคล้ายกับหัวกระสุนปืน (พื้นที่ที่ไล่สีเขียว-เหลือง-แดง) เรียกว่าโอกาสในการลงทุนของกลุ่มหลักทรัพย์ (Opportunity Set) หลังจากทราบโอกาสในการลงทุนต่างๆแล้ว นักลงทุนจึงทำการพิจารณาเลือกโอกาสในการลงทุนที่ดีที่สุดบนขอบด้านบนของวงรีเท่านั้น (เส้นสีฟ้า) ซึ่งเรียกว่า เส้นกลุ่มหลักทรัพย์ที่มีประสิทธิภาพ (Efficient Frontier) ดังแสดงในรูปที่ 1

รูปที่ 1 แสดงโอกาสในการลงทุนของกลุ่มหลักทรัพย์และเส้นหลักทรัพย์ที่มีประสิทธิภาพ