ตารางที่ 1 แสดงให้เห็นว่ากลุ่มคนที่เป็นประชากรกลุ่มใหญ่ที่สุดในสังคมไทย คือกลุ่มคนในช่วงอายุ 25-54 ปี หรือประชากรวัยทำงาน ที่มีสัดส่วนประชากรสูงถึงร้อยละ 45.10 คิดเป็นจำนวนประชากรประมาณ 29.7 ล้านคน ในขณะที่กลุ่มผู้สูงวัยที่มีอายุตั้งแต่ 55 ปี ขึ้นไป ครอบครองสัดส่วนประชากรรวมกันในสัดส่วนร้อยละ 25.69 หรือหนึ่งในสี่ของประชากรทั้งหมด คิดเป็นประชากรจำนวนประมาณ 16.9 ล้านคน ส่วนประชากรของผู้เยาว์ที่มีอายุไม่เกิน 24 ปี ครอบครองส่วนแบ่งประชากรในสัดส่วนร้อยละ 29.22 หรือประมาณหนึ่งในสี่ของประชากรทั้งหมด คิดเป็นประชากรจำนวนประมาณ 19.2 ล้านคน 

ข้อมูลข้างต้นแสดงให้เห็นว่า ประชากรกลุ่มอายุ 25-54 ปี น่าจะเป็นกลุ่มตัวละครหลักที่มีผลชี้ขาดในการตัดสินผลการเลือกตั้งปี 2566  ส่วนกลุ่มอายุ 0-24 ปี และกลุ่มอายุ 55 ปี ขึ้นไป คงเล่นบทบาทกลุ่มที่สามารถสอดแทรกให้ผลการเลือกตั้งเปลี่ยนแปลงได้บ้าง  กระนั้นก็ตาม ทั้งสองกลุ่มมีอำนาจปรับเปลี่ยนทิศทางผลลัพธ์ในการเลือกตั้งต่างกัน  ถึงแม้ว่าสองกลุ่มนี้มีอัตราส่วนในโครงสร้างประชากรและจำนวนประชากรที่ใกล้เคียงกันก็ตาม แต่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยกำหนดให้ผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งต้องมีอายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป  ด้วยกติกาเช่นนี้ เสียงและอุปสงค์ทางการเมืองของกลุ่มเยาวชนที่มีอายุ 0-24 ปี บางส่วนจึงไม่ได้ถูกนำมาคำนวณในการเลือกตั้ง ในทางตรงกันข้าม กติกาเช่นนี้สามารถคำนวณเสียงของกลุ่มผู้สูงวัยที่อายุ 55 ปีขึ้น ได้อย่างเต็มเม็ดเต็มหน่วย  จากข้อมูลข้างต้น บทความจึงขอสรุปอย่างไม่รัดกุมนักว่า กลุ่มทางสังคมที่สามารถกำหนดความเป็นไปของการเลือกตั้งในครั้งนี้คือ กลุ่มประชากรวัยทำงานและกลุ่มผู้สูงวัย อันเป็นผลลัพธ์จากการผนวกรวมของปัจจัยด้านโครงสร้างประชากร และกติกาในการนับว่าใครบ้างที่มีสิทธิ์ลงคะแนนเลือกตั้ง  

อย่างไรก็ตาม พีรพัฒน์ ตัณฑวณิช (2562) ได้ทำการศึกษาเชิงสถิติที่อิงกับผลการเลือกตั้งในปี 2562 แล้วพบว่า สัดส่วนประชากรที่แบ่งตามอายุของผู้มีสิทธิเลือกตั้งไม่ได้มีความสัมพันธ์กับการพรรคการเมืองบางพรรคนัก โดยเฉพาะพรรคพลังประชารัฐและพรรคอนาคตใหม่ เช่น พรรคที่ได้รับเลือกตั้งในจังหวัดที่มีสัดส่วนผู้เลือกตั้งที่เป็นคนรุ่นใหม่สูง อย่างปัตตานี (มีสัดส่วนผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งรุ่นใหม่ 43.61%) ยะลา (มีสัดส่วนผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งรุ่นใหม่ 42.81%) และนราธิวาส (มีสัดส่วนผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งรุ่นใหม่ 42.70%) ไม่ใช่พรรคอนาคตใหม่ แต่เป็นพรรคประชาชาติที่ชูเรื่องการส่งเสริมศาสนาอิสลาม  ในขณะเดียวกัน พรรคที่ชนะในจังหวัดที่มีสัดส่วนผู้เลือกตั้งที่เป็นคนรุ่นใหม่ต่ำ อย่างสิงห์บุรี (มีสัดส่วนผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งรุ่นใหม่ 27.92%) แพร่ (มีสัดส่วนผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งรุ่นใหม่ 28.06%) และชัยนาท (มีสัดส่วนผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งรุ่นใหม่ 28.07%) มีทั้งพรรคพลังประชารัฐและเพื่อไทย  โดยสรุปแล้ว ข้อมูลสถิติของการเลือกตั้งปี 2562 ที่วิเคราะห์โดยพีรพัฒน์ ชี้ให้เห็นว่า ช่วงอายุอาจไม่ใช่ปัจจัยสำคัญที่ชี้ขาดผลการเลือกตั้งในแต่ละเขต

ข้อสังเกตของพีรพัฒน์ อาจสามารถประยุกต์ใช้ได้หรือไม่ได้กับการเลือกตั้งปี 2566 ก็ได้ เนื่องจากการเลือกตั้งปี 2566 มีเงื่อนไขต่างไปจากการเลือกตั้งปี 2562  หากพิจารณาจากแง่มุมทางสังคมและเศรษฐกิจที่มีความเปลี่ยนแปลงบางประการเกิดขึ้นนับตั้งแต่ปี 2563 อันเป็นช่วงเวลาที่ไวรัสโคโรนาระบาดอย่างรุนแรงในประเทศไทย  การระบาดของไวรัสโคโรนานี้เป็นหนึ่งในปัจจัยที่ได้จุดปะทุให้พลังทางสังคมได้เผยตัวขึ้นมา พร้อมกับการนำพาสมาชิกของหลายครัวเรือนในสังคมให้เผชิญกับความเปราะบางและไม่แน่นอนทางเศรษฐกิจ  

สำหรับปริมณฑลด้านสังคมและวัฒนธรรม สังคมไทยได้ประสบพบเห็นการเคลื่อนไหวทางการเมืองของกลุ่มเยาวชนที่แสดงออกทั้งความกระตือรือร้นที่เปี่ยมด้วยความหวังในการผลักให้ประเทศไทยเข้าสู่อุดมคติของพวกเขา และความโกรธเกรี้ยวที่มีต่อสภาพสังคมไทยในปัจจุบันและอนาคตจากมุมมองของพวกเขาและเธอ  การเคลื่อนไหวทางการเมืองที่เปี่ยมไปด้วยความหวังและความโกรธเกรี้ยวของกลุ่มเยาวชนได้กระทุ่งให้สังคมไทยรับรู้เรื่องความขัดแย้งระหว่างรุ่น (generational conflicts) ที่ชัดเจนและแหลมมากขึ้น ที่เกิดจากผู้สูงอายุและเยาวชนมีความความแตกต่างทางอุดมคติและโลกทัศน์ในประเด็นของการจัดสรรอำนาจทางการเมืองและทรัพยากรทางเศรษฐกิจ (อ่านเพิ่มเติมในประเด็นได้จากงานของกนกรัตน์ (2564) ที่ถ่ายทอดความรู้สึกของเยาวชนที่เข้าไปเกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวทางการเมือง) จนความขัดแย้งระหว่างรุ่นกลายเป็นหนึ่งในประเด็นการถกเถียงในมิติทางการเมืองที่แพร่หลายทั้งในโลกจริงและโลกเสมือน  ผู้เขียนคงไม่มีความสามารถในการคาดเดาอนาคตว่า ความขัดแย้งในทางอุดมคติและโลกทัศน์ระหว่างรุ่นนำไปสู่ความเปลี่ยนแปลงของภูมิทัศน์ทางการเมืองในช่วงหลังการเลือกตั้งปี 2566 อย่างไร นอกเสียจากวิเคราะห์สิ่งที่เกิดขึ้นหลังจากการเลือกตั้งได้เสร็จสิ้นแล้ว

ส่วนเงื่อนไขทางเศรษฐกิจ การระบาดของไวรัสโคโรนาเป็นหนึ่งในสาเหตุที่นำพาสมาชิกในสังคมไทยเผชิญกับความกังวลและเปราะบางทางเศรษฐกิจ ดังเห็นได้จากปัญหาหนี้ครัวเรือนที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่ปี 2562 ทั้งการขยายตัวของมูลค่าหนี้ครัวเรือนทั้งระบบเศรษฐกิจและสัดส่วนของหนี้ครัวเรือนต่อผลผลิตมวลรวมภายในประเทศ (Gross Domestic Product – GDP) โดยบทความนี้ใช้สถิติเงินให้กู้ยืมแก่ภาคครัวเรือนในประเทศไทยที่รวบรวมโดยธนาคารแห่งประเทศไทยเป็นภาพแสดงแทนของปัญหาหนี้ครัวเรือน เพราะการกู้ยืมของภาคครัวเรือนแสดงให้เห็นว่า ครัวเรือนประสบกับปัญหารายได้ไม่เพียงพอต่อการดำเนินชีวิตประจำวันจึงต้องใช้เงินในอนาคตผ่านการกู้ยืมมา