• ยุคที่เศรษฐกิจประเทศโตต่ำ ตำแหน่งงานขยายตัวช้า

• การเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุของไทย ทำให้ภาระประเทศ ภาระครอบครัวตกกับคนอายุน้อย ถ้าเราไม่พร้อม จะเหนื่อย

• มีความเหลื่อมล้ำมากขึ้น เทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงไว ยิ่งสร้างความเหลื่อมล้ำให้มากขึ้น ถ้าวันนี้เราฐานะไม่ดีอยู่แล้ว อนาคตเราถีบตัวไม่ได้ เราจะฐานะแย่ลง กระทบความสามารถในการดูแลครอบครัวและการเข้าถึงคุณภาพชีวิตที่ดี

• ในยุค Technology Disruption ที่เทคโนโลยีแย่งงานคน ถ้าไม่เก่งพอ เสี่ยงถูกหุ่นยนต์ AI สมองกลแย่งงานเรา มีงานวิจัยพบว่า หุ่นยนต์ทำงานได้ประมาณค่าเฉลี่ยของมนุษย์ในแต่ละวิชาชีพ นั่นหมายความว่า ถ้าจบไปแล้ว ความสามารถเราต่ำกว่าค่าเฉลี่ย ก็เสี่ยงถูกหุ่นยนต์แย่งงานได้

 

ยิ่งโตขึ้น เราจะมีหน้าที่มากขึ้น ในวัยนี้ หน้าที่ยังน้อย หลักๆ คือเรียน เราก็ต้องดูแลรักษาหน้าที่ให้ดี โตไปเราจะมีหน้าที่อีกหลายอย่าง ทั้งต่อการงาน ต่อครอบครัว เราจึงต้องฝึกรักษาหน้าที่ให้ดีตั้งแต่วันนี้

ในชีวิตมหาวิทยาลัย เราจะเที่ยวเล่นแค่ไหนก็ได้ แต่ต้องไม่เสียหน้าที่ เช่น ตอนผมเป็นนักศึกษา ถ้าใกล้สอบ ไปเที่ยว กลับดึกแค่ไหน ตีสอง ก็ต้องมาทบทวน ทำข้อสอบ ทั้งที่ตาจะปิด จะหลับ ก็ต้องทำ ถึงทำให้เราเรียนดี

อยากบอกพวกเราว่า จะเรียนดี ไม่ได้มาแบบฟลุ๊คๆ ต้องทำงานหนักกว่าคนอื่น 

เช่นเดียวกับการใช้ชีวิต อยากมีชีวิตที่ดี ก็ต้องจริงจัง ประณีต และทำงานหนักกว่าคนอื่นเหมือนกัน  

ทั้งหมดนี้คือการรักษาหน้าที่ให้ดี แล้วหน้าที่จะช่วยรักษาเรา

 

ทุกคนอยากมีโอกาส อยากได้รับโอกาสในชีวิต

..เชื่อเถอะว่า โอกาสเป็นของทุกคน

พวกเราทุกคนจะเจอโอกาสในชีวิตบ่อยๆ

แต่คนที่คว้าโอกาสได้ คือคนที่เตรียมตัวเองให้พร้อมเท่านั้น

ที่ผมเล่าให้พวกเราฟัง ว่าโลกหลังเรียนจบเป็นอย่างไร ก็เพราะอยากให้เราเตรียมตัวให้พร้อม

ดีกว่าฟังในงานปัจฉิมนิเทศก่อนเรียนจบ ที่หลายครั้งเชิญคนมาพูดหัวข้อต่างๆ บางครั้งผมได้รับเชิญไป ก็มักคิดว่า มาพูดตอนนี้ จะไปทันอะไร ทำไมไม่บอกเรื่องเหล่านี้ ให้เร็วกว่านี้ จะได้มีเวลาเตรียมตัว

คิดอย่างนี้ เลยบอกพวกเราในสิ่งที่ควรบอก ตั้งแต่วันนี้เลยดีกว่า 

เรื่องแรก ตลาดแรงงานใน 4 ปีข้างหน้าเป็นอย่างไร มีงานสำรวจชิ้นหนึ่ง ดูอาชีพที่ทั่วโลกต้องการจ้างงานเพิ่มขึ้นใน 10 ปีข้างหน้า มีการแย่งตัว ให้ค่าจ้างเพิ่ม ผลสำรวจพบว่ามีหลายอาชีพ แต่เมื่อจัดหมวดหมู่ ปรากฏอยู่ในแค่ 3 กลุ่ม คือ พลังงาน สุขภาพ และ Data นั่นหมายความว่า เมื่อรู้อย่างนี้แล้ว หากเป็นไปได้ เรามีความสนใจและมีความสามารถมากพอ ก็ควรพัฒนา พาตัวเองหาความรู้เพิ่มเติมในเรื่องเหล่านี้ เพื่อให้จบแล้ว มีตลาดแรงงานดีๆ รองรับ

 

นอกจากนี้ ในอนาคตนายจ้างไม่ได้สนแต่ทักษะความรู้ในห้องเรียนเท่านั้น นายจ้างยังสนใจ Soft Skills หรือทักษะทางสังคม/ทางอารมณ์ ด้วย เช่น ทักษะภาษา ทักษะสื่อสาร ทักษะจัดการเวลา 

ผลสำรวจพบว่า 93% ของนายจ้าง ถามหาทักษะเหล่านี้จากคนที่มาสมัครงาน นายจ้างให้ความสำคัญกับทักษะเหล่านี้มากกว่าประสบการณ์เสียอีก เรียกว่าจบแบบไม่มีประสบการณ์ ถ้ามีทักษะเหล่านี้ ก็เป็นแต้มต่อมากกว่าคนที่ทำงานมาก่อนเรา 

..สิ่งเหล่านี้เป็นตัวอย่างว่า เมื่อรู้แล้ว เป็นไปได้ไหมที่จะใช้เวลาในรั้วมหาวิทยาลัย เตรียมตัวเราให้พร้อมเพื่อแสดงให้นายจ้างเห็นว่าเรามีของ มีทักษะเหล่านี้

 

และทุกคนไม่ต้องกลัวว่า เราโง่กว่าเพื่อน มาจากต่างจังหวัด อ่อนภาษาอังกฤษ ฐานะไม่ดี ครอบครัวไม่พร้อม สี่ปีข้างหน้า ยาวพอให้เราเปลี่ยนตัวเองในทุกเรื่องจริงๆ 

และเมื่อเราเตรียมตัวพร้อม เราก็จะคว้าโอกาสที่เข้ามาในอนาคตได้

 

อะไรสำคัญที่สุดในการกำหนดชีวิตคนเรา

สำหรับผม ทัศนคติสำคัญที่สุด ทัศนคติคือทุกอย่าง (Attitude is everything) ทัศนคติคือเครื่องกำหนดชีวิต 

เพราะทัศนคติ จะพัฒนาเป็นการกระทำ จนกลายเป็นอุปนิสัยของตัวเรา 

อยากเป็นคนขยัน เป็นคนแข็งแรง เป็นคนเรียนเก่ง เป็นคนตื่นเช้า เป็นคนชอบออกกำลังกาย กระทั่งเป็นคนดี เป็นคนน่ารัก ล้วนมาจากทัศนคติทั้งนั้น

 

โดยเฉพาะสำหรับพวกเรา ที่ยังวัยรุ่น สี่ปีในมหาวิทยาลัย ทัศนคติสำคัญต่อเรามากๆ ในอย่างน้อย 2 เรื่อง

1. เพื่อนที่เราคบ

2. วิธีรับมือปัญหา

- ทัศนคติ กับ เพื่อนที่เราคบ

ทัศนคติเป็นตัวกำหนดคนที่เราคบ เราอยากได้เพื่อนแบบไหน จงมีทัศนคติแบบนั้น และพาตัวเองไปอยู่กับคนแบบนั้น  คนที่มีทัศนคติแบบเดียวกัน มักดึงดูดกัน ในทางกลับกัน เราอยู่กับคนแบบไหน คนมีทัศนคติอย่างไร เราก็มักกลายเป็นคนแบบนั้น ดังนั้นจงระวังทัศนคติของเรา และคนที่เราอยู่ด้วยให้ดี

 

ในอนาคต ยิ่งเราโตขึ้น เราจะสนใจกับคำว่า Network หรือเครือข่ายมากขึ้น หลายคนเชื่อว่า Network นำมาซึ่งโอกาส หลายคนอยากมี Network ดีๆ ทั้งหมดนี้ผมบอกได้เลยว่า มาจากทัศนคติของเรา เราสามารถฝึกกำหนดวงเพื่อน หรือสร้าง Network ที่ดีของเราตั้งแต่วันนี้

- ทัศนคติ กับ วิธีรับมือปัญหา

นอกจากนี้ ตลอด 4 ปีข้างหน้า เราต้องเจอปัญหาอีกหลายอย่าง สอบตก แฟนทิ้ง เพื่อนไม่รัก ปัญหาครอบครัว ปัญหาการเงิน ฯลฯ เราต้องเจอปัญหาอีกหลายๆๆๆอย่างไปตลอดชีวิต

ทัศนคติสำคัญมากสำหรับการรับมือปัญหา ก่อนอื่น คิดเสมอเราไม่ใช่คนเดียวที่มีปัญหาในชีวิต ทุกคนต่างมีปัญหาในแบบของตัวเอง 

ในวัยเรา ปัญหาที่เผชิญ อาจรู้สึกใหญ่มาก แก้ไม่ไหว แย่แน่ๆ 

จำไว้ อย่าจมกับมัน ปัญหาที่เราว่าใหญ่ หลายเรื่องเล็กมากสำหรับคนที่ผ่านมาก่อน ดังนั้นอย่าเก็บไว้คนเดียว มีคนพร้อมช่วยเราแน่นอน พ่อแม่ช่วยได้ ครูบาอาจารย์ช่วยได้

จำไว้นะ เมื่อไหร่มีปัญหา ถ้าพยายามแก้เต็มที่แล้ว แต่ไม่ไหว หาตัวช่วยซะ ที่สำคัญหายใจเข้าไว้ อย่าคิดสั้นหรือทำร้ายตัวเอง มีคนช่วยเราได้แน่

.. ดังนั้น ในวัยพวกเรา ทัศนคติจึงสำคัญมาก เร่งสร้างรากฐานทัศนคติให้แข็งแรง จะช่วยทำให้เรามีหลักในชีวิต

ความรู้ที่ไม่มีประโยชน์ที่สุด มี 2 เรื่อง

1. รู้แต่ไม่ทำ ..ความรู้อะไร ดีแค่ไหน ถ้ารู้แล้วไม่ทำ สุดท้ายก็อยู่ที่เดิม ไม่มีประโยชน์ มีคนเยอะบนโลกนี้ รู้นู่นนี่นั่น รู้ทุกเรื่อง แต่ไม่ทำอะไร สุดท้ายก็ไม่ไปไหน จำไว้รู้ว่าอะไรดี ต้องลงมือทำด้วย

 

2. รู้งี้ ..คนเรารู้งี้บ่อย และมักเสียดายทีหลัง รู้งี้น่าจะตั้งใจเรียน รู้งี้น่าพยายามอีกนิด รู้งี้น่าจะไปแลกเปลี่ยนต่างประเทศ รู้งี้น่าจะฝึกงาน รู้งี้น่าทำอย่างนั้นอย่างนี้ วันนี้หลายสิ่งที่ผมเอามาคุยกับพวกเรา ความตั้งใจคือเพื่อให้เราไม่ต้อง “รู้งี้” ในอนาคต