การพัฒนาเกมขึ้นมาสักเกมใช้ทั้งเวลา ความรู้ และความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งล้วนเป็นต้นทุนของผู้ผลิต  ตัวเกมนั้นก็เปรียบเสมือนสินค้าที่ถูกผลิตขึ้นมาเพื่อขายให้กับผู้บริโภค  รูปแบบการขายเกมในอดีตไม่ซับซ้อน  หากเป็นเกมประเภทที่เล่นบนคอนโซล (เช่น PlayStation Xbox) หรือคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล (PC) ผู้บริโภคสามารถหาซื้อตลับหรือแผ่นมาเพื่อเล่นและเป็นการซื้อขาดเพียงครั้งเดียว  ต่อมาเกมเริ่มถูกขายเป็น Digital copy บนแพลตฟอร์มอย่าง Steam ที่ผู้บริโภคไม่ต้องออกไปซื้อแผ่น แค่หักยอดจากบัตรเครดิตและดาวน์โหลดเกมผ่าน Steam มาไว้บนคอนโซลหรือคอมพิวเตอร์ได้เลย

mobile gaming มีช่องทางในการหารายได้ที่แตกต่างออกไป โดยมากมักจะเปิดให้ดาวน์โหลดฟรี  ผู้พัฒนาเกมหารายได้หลักๆ จาก 2 ช่องทางคือ (1) โฆษณา (advertising) ที่ผู้เล่นต้องดูขณะที่กำลังเล่นเกม และ (2) การซื้อของในเกม (in-app purchase) ด้วยสกุลเงินในโลกแห่งความเป็นจริง  เกมที่มีการซื้อของภายในเกมนั้นเข้าข่ายธุรกิจรูปแบบ Freemium ที่ไม่ต้องเสียค่าแรกเข้าในการเล่น แต่ผู้เล่นสามารถซื้อของบางอย่างในเกมได้เพื่อวัตถุประสงค์ที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นเพื่อให้ผู้เล่นได้เปรียบเพื่อให้ผ่านด่าน (progress) ไปได้เร็วขึ้น เพื่อความสวยงาม (cosmetics) ของตัวละคร ซื้ออุปกรณ์ในยามคับขันเพื่อให้ผ่านด่านได้ ฯลฯ 

การซื้อของในเกมทำรายได้ให้ผู้พัฒนาเกมในลักษณะ Freemium มหาศาล  บทความนี้จึงพาผู้อ่านไปสำรวจว่าผู้พัฒนาเกมใช้กลยุทธ์แบบใดบ้างที่มีพื้นฐานจากเศรษฐศาสตร์เพื่อจูงใจให้ผู้เล่นยอมจ่ายเงินจริงในการเล่นเกม และยกตัวอย่างเกมที่กำลังตกอยู่ท่ามกลางกระแสการวิพากย์วิจารณ์ในโลกออนไลน์ต่างประเทศอย่าง Diablo Immortal ที่เพิ่งเปิดตัวให้เล่นในประเทศไทยเมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม 2565 ที่ผ่านมา

แม้ระบบเศรษฐกิจในเกมจะแยกออกจากโลกเศรษฐกิจจริง แต่ระบบเศรษฐกิจในเกมมีความสำคัญอย่างยิ่งในการแสวงหารายได้ของบริษัทเกม หลักการพื้นฐานที่สุดอย่างหนึ่งที่หลายเกมประยุกต์ใช้คือ (1) ความจำกัดหรือหายากของทรัพยากร  เกมจะต้องกำหนดให้มีของบางอย่างหายาก แต่อาจเป็นของที่ทำให้ผู้เล่นมีศักยภาพสูงขึ้นได้เช่นกัน  ยิ่งของบางอย่างหายากเท่าไรก็อาจจะทำให้รักษาผู้เล่นไว้กับเกมได้นานมากขึ้นเท่านั้น หรือไม่เช่นนั้นนักพัฒนาก็อาจเสนอขายของบางอย่างเป็นสกุลเงินจริงที่ผู้เล่นสามารถซื้อหาได้ทุกเมื่อ

หลายเกมมีระบบการซื้อขายแลกเปลี่ยนไม่ว่าจะเป็นระหว่างผู้เล่นกับร้านค้าภายในเกม (non-player characters: NPC) หรือระหว่างผู้เล่นด้วยกันเอง  สกุลเงินที่เป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยนภายในเกมเป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ส่งผลต่อความสมดุล คล้ายกับโลกความเป็นจริง  เกมจะต้องรักษาระดับความเฟ้อความฝืดของสกุลเงินให้สมดุลกับการทำให้ผู้เล่นรู้สึกพอดีระหว่างความยากง่ายกับความสนุกในการค้นหาเงินภายในเกม  ปัญหาประการแรกที่ทุกเกมต้องเจอก็สกุลเงินในเกมล้วนเป็นสิ่งสมมติ ผู้เล่นจะทราบได้อย่างไรว่าเงินเท่าไรคือมากหรือน้อยในเชิงมูลค่า นักออกแบบเกมอาจใช้วิธีการที่เรียกว่า (2) Anchoring หรือการ “หย่อนสมอ” เพื่อสร้างความเชื่อมโยงระหว่างสกุลเงินจริงกับสกุลเงินในเกม  การหย่อนสมอทำได้หลายทางไม่ว่าจะเป็นการกำหนดราคาของในเกมให้มีระดับความถูกแพงต่างกัน หรือบางครั้งอาจใช้การเสนอขายของหนึ่งอย่างในราคาแพงก่อนเมื่อผู้เล่นเข้าเกมมาครั้งแรก แต่เสนอขายให้ถูกลงอย่างมากเมื่อเล่นไปสักระยะหนึ่ง หรือตั้งราคาให้เสมือนว่าเป็นดีลลดพิเศษสำหรับผู้เล่นใหม่

ภาพที่ 2: ดีลพิเศษสำหรับผู้เล่นใหม่เท่านั้น