งานเสวนาเริ่มต้นด้วยการ “ตีแผ่” เรื่องราวหลังบ้านนักเศรษฐศาสตร์ ผู้ทำหน้าที่พิสูจน์และค้นหาเหตุผลเพื่ออธิบายปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคม. ดร. พชรพจน์ ได้กล่าวไว้ว่า แม้ว่า “ความผันผวน” ที่กำลังเผชิญหน้าอยู่อย่างเป็นกิจวัตรนี้จะไม่ใช่ประเด็นแปลกใหม่ แต่คงไม่มีนักเศรษฐศาสตร์คนใดปฏิเสธ หากจะกล่าวว่า สิ่งนี้เป็นอุปสรรคสำคัญสำหรับการตั้งโจทย์ให้ตรงประเด็นและครอบคลุมความสนใจของวงสังคม แต่ถึงกระนั้น ความผันผวนดังกล่าวก็ไม่ได้ “ขัดแข้งขัดขา” ความพยายามในการอธิบายปรากฏการณ์ด้วยหลักคิดทางเศรษฐศาสตร์ไปเสียทีเดียว เพราะหลายต่อหลายครั้งที่ความผันผวนนี้ ได้กลายเป็นเครื่องมือส่งเสริมความเป็นเศรษฐศาสตร์อย่างมีนัยสำคัญ อันจะเห็นได้จากบรรดาบทความวิเคราะห์หรือข้อคิดเห็นวิจารณ์จำนวนมากที่มาจากผู้ทรงคุณวุฒิหลากหลายสาขา ซึ่งล้วนแล้วแต่สะท้อนออกมาผ่านมุมมอง เงื่อนไข และประสบการณ์ที่แตกต่างกันไปของแต่ละบุคคลทั้งสิ้น จึงไม่น่าแปลกใจ หากการทำนายอนาคตอันใกล้ด้วยข้อมูลอันหลากหลายบนหลักคิดทางเศรษฐศาสตร์ไม่ได้ถูกต้องแม่นยำเสมอไป เพราะผู้คนไม่ได้เข้าใจในประเด็นเดียวกันอย่างถ่องแท้เหมือนกันหมด. ด้วยเหตุนี้ ดร. พชรพจน์ จึงได้แนะนำให้เหล่านักเศรษฐศาสตร์หรือผู้ที่คร่ำหวอดอยู่ในวงการวิเคราะห์ วิจัย และพัฒนา นำ “ความผันผวน” และผลพวงที่เกิดขึ้นนี้ ไปเป็นเครื่องมือสำหรับการตรวจสอบการทำนายต่อไป เพื่อให้คำทำนายใกล้เคียงกับความเป็นจริงมากยิ่งขึ้น โดยยังคงตั้งอยู่บนพื้นฐานของทฤษฎีและหลักคิดทางเศรษฐศาสตร์ดังเดิม

 แม้ว่าทฤษฎีทางเศรษฐศาสตร์จะเป็นตัวกำหนดและวางรากฐานคำทำนายที่มักมาควบคู่กับการประยุกต์ใช้เครื่องมือทางเศรษฐกิจมากมาย แต่ในความเป็นจริงแล้ว “ทฤษฎี” ก็เป็นเพียงหลักคิด ไม่ใช่เรื่องราวที่สามารถนำไปปฏิบัติได้ในชีวิตจริง อันจะเห็นได้จากเรื่องราวชีวิตนักศึกษาจบใหม่ที่เพิ่งก้าวเข้าสู่วัยทำงานไปได้เพียงแค่ 3 สัปดาห์ของคุณกษิดิ์เดช คำพุช ที่บ่อยครั้งต้องเจอกับภาวะ “ผันผวนในตน” เมื่อบทเรียนที่เคยสัมผัสมาก่อนหน้านี้ ไม่สามารถใช้ได้จริงกับการวิเคราะห์นโยบายสาธารณะ เนื่องจากสังคมมีความซับซ้อนและไม่ได้แยกส่วนประกอบภายใต้ข้อสมมุติที่ถูกทำให้ง่ายดังเนื้อหาในบทเรียน แต่กลับเป็นเรื่องราวที่บูรณการมิติต่าง ๆ เข้ามา ด้วยเหตุนี้ บทบาทของทฤษฎีจึงลดลงเหลือเพียงการเป็นเข็มทิศนำทางที่ไม่อาจบอกได้ว่าระหว่างทางจะเจอกับอะไร และปลายทางจะเป็นแบบไหน 

ปรากฏการณ์นี้ ไม่ได้จำกัดเพียงแค่ในแวดวงของนักวิจัยเท่านั้น เพราะเมื่อพิจารณาให้ดี จะพบว่า เราทุกคน ล้วนเจอความผันผวนจากความแปลกใหม่และซับซ้อน เช่นเดียวกับคุณกษิดิ์เดช เป็นเหตุให้ ในบางสังคมที่ภูมิคุ้มกันต่อความผันผวนค่อนข้างเปราะบาง. ผู้คนในสังคมนั้นได้สร้างสิ่งใหม่ขึ้นมาเพื่อปกป้องตัวเองจากความผันผวนที่เกิดขึ้น ซึ่งมักสะท้อนผ่านภาพของการกราบไหว้สิ่งที่เชื่อกันโดยสมัครใจจากการบอกกล่าวต่อกันมาว่ามีพลังเหนือธรรมชาติชนิดที่สามารถคลายทุกข์ร้อนและบันดาลสิ่งที่กำลังปรารถนาให้แก่ผู้บูชาได้ ซึ่งไม่ใช่การกระทำที่ผิดแต่อย่างใด เพราะเป็นไปเพื่อความสบายใจส่วนบุคคล
  

จากประสบการณ์ที่ผ่านมา อ.ดร. เกียรติอนันต์ ล้วนแก้ว นักเศรษฐศาสตร์ผู้เฝ้าสังเกตการณ์สถานการณ์บ้านเมืองมาอย่างต่อเนื่อง เล็งเห็นว่า ความปรารถนาของผู้คน ส่วนใหญ่มักจะเป็นเรื่องราวในชีวิตประจำวัน จึงไม่แปลกใจที่โอกาสแห่งโชคที่เฝ้ารอกันอยู่นั้น เพียงน้อยนิดชนิดที่มาไม่ถึงเราเสียที เพราะทุกคนต่างก็เฝ้ารอโชคนี้อยู่เหมือนกัน ด้วยเหตุนี้ อ.ดร. เกียรติอนันต์ จึงขอนำเสนอวิธีที่จะเพิ่มโอกาสแห่งโชคเหล่านั้น โดยการเปลี่ยน “โชค” ให้เป็น “ชะตา” ผ่านการนำหลักคิดทางเศรษฐศาสตร์ มาใช้ในการออกแบบเส้นทางสู่เป้าปรารถนาของตัวเอง เพื่อลดความไม่แน่นอนจากความผันผวนของอนาคตที่กำลังจะผันแปรจาก “โชค” กลายเป็น “ชะตา” อย่างแท้จริง ผ่านการเลือกที่มีประสิทธิภาพนับครั้งไม่ถ้วนในชีวิตประจำวัน 

อย่างไรก็ตาม ก่อนที่จะไปถึงตรงนั้นได้ วิทยากรทั้งสามท่าน มีความเห็นตรงกันว่า ควรทำให้สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์สามารถถึงได้ง่าย และเหมาะกับสภาพสังคมที่เผชิญกับความผันผวนอยู่เสมอเสียก่อน ผ่านการทำให้เศรษฐศาสตร์สามารถสื่อสารออกมาได้อย่างเป็น “ภาษาคน” เพราะใจความเศรษฐศาสตร์ไม่ใช่การแก้สมการทางคณิตศาสตร์ยาวเหยียดเพื่อหาตัวเลขตัวหนึ่งออกมาสำหรับการอธิบายความเป็นไปของระบบเศรษฐกิจ แต่เป็นเพียงหลักการคิดอันเป็นเหตุเป็นผลที่สามารถใช้อธิบายความเป็นไปของสังคมเท่านั้น