ดร.อารักษ์ สุธีวงศ์

หากกล่าวถึงสถานการณ์เศรษฐกิจไทยในปี 2564 ที่ผ่านมา อาจกล่าวได้ว่า ประเทศไทยได้ก้าวผ่านช่วงเวลาแห่งความเสียหายและเข้าสู่ขั้นตอนการฟื้นฟูอย่างเป็นทางการแล้ว  ตามการคาดการณ์ของ ดร.อารักษ์ พบว่า เศรษฐกิจไทยจะสามารถกลับสู่จุดเดิม ณ ปี 2562 ก่อนหน้าที่จะเกิดวิกฤตการณ์แพร่ระบาดของโรค COVID – 19 ได้อย่างเร็วที่สุดในช่วงกลางปี 2566 เนื่องจากตลอดทั้งปีหน้าฟ้าใหม่นี้ ประเทศไทยจะมีแนวโน้มที่จะยังคงเผชิญหน้ากับความผันผวนและความไม่แน่นอนเช่นนี้ต่อไป ทำให้อัตราการเติบโตตลอดทั้งปี จึงอยู่ที่ราว ๆ 3% เท่านั้น  นอกจากนี้ ยังมีประเด็นเรื่องความ “ไม่เท่าเทียม” และ “ไม่ทั่วถึง” ของการฟื้นตัวตามลักษณะโดยธรรมชาติของแต่ละอุตสาหกรรมที่มีความแตกต่างกันร่วมด้วย โดยเป็นผลมาจากรูปแบบความเชื่อมโยงกับเศรษฐกิจโลกของแต่ละอุตสาหกรรมที่มีความแตกต่างกัน อันจะเห็นได้จากแนวโน้มการฟื้นตัวที่เป็นไปอย่างรวดเร็วกว่าของอุตสาหกรรมที่พึ่งพิงการส่งออกค่อนข้างมากหรือเป็นส่วนหนึ่งของ Global Supply Chain เมื่อเศรษฐกิจโลกเริ่มฟื้นตัว ประกอบกับปัจจัยด้านความแตกต่างระหว่างทุนดำเนินการกับโอกาสในการดำเนินธุรกิจ ซึ่งขึ้นอยู่กับธรรมชาติของกิจการนั้น ๆ เป็นสำคัญ ทำให้กิจการใดที่มีสายป่านยาวกว่าอย่างเช่นธุรกิจของกลุ่มนายทุนย่อมมีแนวโน้มที่จะฟื้นตัวได้รวดเร็วกว่าบรรดาธุรกิจขนาดกลางและขนาดเล็ก ที่เผชิญหน้ากับความท้าทายด้านความสามารถในการแข่งขันบนเวทีระดับโลกอยู่เป็นทุนเดิม  ดังนั้น การให้บริการสินเชื่อของภาคธนาคารจึงจำเป็นต้องลดข้อจำกัดต่าง ๆ ลง เพื่อให้ผู้ประกอบการรายย่อยสามารถเข้าถึงแหล่งเงินทุนสำหรับประคองกิจการต่อไปในระบบเศรษฐกิจได้มากยิ่งขึ้น ซึ่งผลที่ตามมาอย่างไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้คือ การเพิ่มขึ้นของจำนวนหนี้เสีย

คุณภูมิพัฒน์ สินาเจริญ

ธนาคารหลาย ๆ แห่งได้เริ่มชะลอการให้บริการเงินกู้ในภาคอื่น ๆ เพื่อลดความเสี่ยงที่ต้องแบกรับลง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสินเชื่อเพื่ออสังหาริมทรัพย์ที่มักจะมีการพึ่งพิงเงินกู้ในสัดส่วนที่ค่อนข้างมากสำหรับการลงทุน  ในปี 2564 ที่ผ่านมา ตัวเลขการจดทะเบียนบ้านในเขตกรุงเทพและปริมณฑลจึงลดลงถึง 30% จากสภาวะปกติ ทั้ง ๆ ที่เศรษฐกิจกำลังฟื้นตัว  ภาคส่วนที่ได้รับผลกระทบหนักที่สุดคือ ธุรกิจคอนโดมิเนียม โดยยอดขายลดลงจากช่วงก่อนหน้าการแพร่ระบาดของโรค COVID – 19 ถึง 53% ส่วนหนึ่งเป็นเพราะภาวะการล้นเกินของอุปทานในตลาดดังกล่าวที่สั่งสมมาตั้งแต่ช่วงก่อนหน้าที่จะเกิดวิกฤตการณ์ ที่บังเอิญมาประจวบเหมาะกับภาวะการหดตัวอย่างฉับพลันและรุนแรงของเศรษฐกิจภายในประเทศที่เรื้อรังมาตลอด 2 ปีแห่งการแพร่ระบาด ทำให้การตัดสินใจจับจ่ายใช้สอยเพื่อการลงทุนในภาคอสังหาริมทรัพย์ชะลอตัวลง  ในมุมมองของคุณภูมิพัฒน์ จำเป็นต้องอาศัยเวลากว่า 2 – 3 ปี สำหรับการฟื้นตัวให้ภาคอสังหาริมทรัพย์กลับมาคึกคักดังเดิมอีกครั้งหนึ่ง 

คุณมาริสา สุโกศล หนุนภักดี

แต่สำหรับภาคการท่องเที่ยวที่ได้รับผลกระทบหนักมาตั้งแต่ก่อนหน้าจะเกิดวิกฤตเศรษฐกิจ ระยะเวลาเพียงแค่ 2 – 3 ปี อาจยังไม่เพียงพอสำหรับฟื้นตัวให้อุตสาหกรรมนี้กลับคืนสู่สภาวะปกติได้ เนื่องจากตลาดหลักของอุตสาหกรรมอย่างจีนและอินเดียยังไม่กลับเข้ามา ประกอบกับความไม่แน่นอนของสถานการณ์การแพร่ระบาดที่มีให้เห็นอยู่อย่างต่อเนื่องตลอดทั้งปี ทำให้ภาคการท่องเที่ยวที่กำลังเปราะบางจากภาวะวิกฤตที่เกิดขึ้น จึงยิ่งต้องดิ้นรนเพื่อหาทางอยู่รอด  วิธีการที่พบเห็นส่วนใหญ่ มักเป็นการปรับเปลี่ยนรูปแบบการทำงานและจำนวนค่าตอบแทนเพื่อประคองไม่ให้สถานประกอบการต้องปิดตัวลงในภาวะวิกฤต  เมื่อไม่มีทางเลือก พนักงานบางส่วนที่ถูกปลดออกหรือตัดสินใจลาออกเพราะโดนลดจำนวนค่าจ้างลง จึงได้ตัดสินใจเดินทางกลับภูมิลำเนาเดิมและหันไปประกอบอาชีพในภาคเศรษฐกิจอื่นแทน เป็นเหตุให้ ภาวะการขาดแคลนแรงงานมีประสบการณ์และสามารถยอมรับเงื่อนไขการทำงานและเงินเดือนได้ จึงเริ่มปรากฏให้เห็นเป็นวงกว้างในหมู่ธุรกิจโรงแรม ซึ่งสำหรับโรงแรมขนาดใหญ่ สถานการณ์ดังกล่าวอาจไม่ใช่ปัญหาที่น่าวิตกกังวลเท่าใดนัก เพราะอยู่ในช่วงกำลังฟื้นตัวตามเศรษฐกิจโลกและกระแสการท่องเที่ยวที่กำลังกลับมา แต่สำหรับโรงแรมขนาดเล็ก ปัญหานี้ได้กลายเป็นภาวะกลืนไม่เข้า คายไม่ออกที่ทำให้หลาย ๆ โรงแรมตัดสินใจปิดกิจการไป โดยเป็นผลมาจากการขาดแคลนเงินทุนและทรัพยากรสำหรับการจัดจ้างพนักงานใหม่ที่ไม่มีประสบการณ์แต่เรียกร้องค่าจ้างเต็มจำนวนเป็นหลัก  ด้วยเหตุนี้ คุณมาริสาจึงคาดการณ์ไว้ว่า ในปี 2565 ที่จะมาถึงนี้ โรงแรมขนาดกลางและขนาดเล็กที่กระจุกตัวอยู่ตามจังหวัดท่องเที่ยว อาจจะลดจำนวนลง เพราะไม่มีความสามารถที่จะประคองกิจการได้อีกต่อไป แม้ว่ากระแสการท่องที่ยวจะเริ่มกลับมาแล้วก็ตาม 

คุณเกรียงไกร เธียรนุกุล

กล่าวโดยภาพรวมของอุตสาหกรรมไทยในช่วงปี 2565 ที่จะมาถึงนี้ คุณเกรียงไกรคาดการณ์ไว้ว่า กำลังซื้อและความต้องการสินค้าไทยจากต่างประเทศจะเริ่มกลับมาตามแผนการฟื้นตัวของเศรษฐกิจประเทศต่างๆทั่วทุกมุมดลกด้วยการอัดฉีดเม็ดเงินจำนวนมหาศาลภายหลังสถานการณ์การแพร่ระบาดเริ่มคลี่คลายลง ซึ่งปรากฏการณ์ดังกล่าว เริ่มปรากฏให้เห็นเค้าลางมาตั้งแต่ช่วงปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอุตสาหกรรมยานยนต์และอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ อันจะเห็นได้จากตัวเลขการส่งออก 10 เดือนแรกของปี 2564 ที่เติบโตขึ้นจากปีก่อนหน้าถึง 15.5% แต่ถึงกระนั้นก็ยังคงมีอุปสรรคอยู่บ้าง เนื่องจากตั้งแต่ก่อนหน้าวิกฤตการณ์แพร่ระบาด อุตสาหกรรมไทยเผชิญกับความท้าทายด้าน Digital Transformation อยู่แล้วเป็นทุนเดิม ดังนั้น เพื่อไม่ให้เศรษฐกิจไทยหลัง COVID – 19 คลี่คลาย ต้องหยุดชะงักอีกครั้งหนึ่ง ทางสภาอุตสาหกรรมจึงได้ออกแผนการเพื่อการพัฒนาศักยภาพของอุตสาหกรรมไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งกิจการขนาดกลางและขนาดเล็ก ให้สอดรับกับกระแสเศรษฐกิจชีวภาพและมีความเป็น 4.0 มากขึ้น โดยจะเน้นไปที่การเพิ่มมูลค่าของผลิตภัณฑ์ผ่านการนำความหลากหลายทางชีวภาพที่มีอยู่ในประเทศไทยมาประยุกต์ใช้กับอุตสาหกรรมที่สามารถพลิกวิกฤตให้เป็นโอกาสได้ในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา